H Ελλάδα εναποθέτει ελπίδες και παρκάρει εφιάλτες στην «ανακάλυψη» της "ανατρεπτικής" (disruptive) διαδικτύωσης.

 Η Ελλάδα ανακαλύπτει... το ebay. Το «Κίνημα της Πατάτας» έφερε στην επιφάνεια (πάλι) μια ανεκμετάλλευτη καβάντζα της Ελληνικής αγοράς: Τα τεράστια περιθώρια κέρδους, που κρύβονται στις περισσότερες τιμές και που επιβαρύνουν καταναλωτές και οικονομία. Αλλά για πρώτη φορά μαζί, με τη διαπίστωση ήρθε και το μαστίγιο για τη συρρίκνωσή τους:  Το ίντερνετ και η απευθείας διαδικτύωση παραγωγών και καταναλωτών...
Θεωρητικά, τα κέρδη από αυτή την εξοικονόμηση είναι ένα bonus ευημερίας που έχει εξαντληθεί στις αναπτυγμένες δυτικοευρωπαϊκές οικονομίες, και είναι πολύτιμο για μια οικονομία σαν τη δική μας που έχει ξεμείνει από εφεδρείες...Το πρόβλημα είναι ότι από αυτά τα «υπερκέρδη», ζουν κανονικές οικογένειες εδώ και χρόνια.

 Θα εξαφανιστούν οι μεσάζοντες; Και τι σημαίνει αυτό σε μια «οικονομία μεσαζόντων»; Ο μεγάλος φόβος είναι ότι αν στην Ελλάδα υπάρχουν μόνο καταναλωτές και παραγωγοί - τί θα γίνει με τους μεσάζοντες στην πιο ευρεία τους έννοια, τους εμπόρους; Αν βρίσκω πατάτες στο διαδίκτυο γιατί να τις πληρώσω ακριβότερα στο μανάβη; Αν οι συγγραφείς πωλούν τα βιβλία τους απευθείας από προσωπικές ιστοσελίδες, γιατί να υπάρχουν βιβλιοπωλεία;

 Η απάντηση έχει πολλά σκέλη:

Πρώτο- το ένα μοντέλο δεν αποκλείει το άλλο. Ίσα-ίσα το ίντερνετ μπορεί να βελτιώσει τη λειτουργία της αγοράς. Δεύτερο- ο καταστηματάρχης πρέπει να προσφέρει προστιθέμενη αξία: Κάποτε ναύλωνε βαπόρια με προϊόντα. Μετά πήγαινε σε εκθέσεις για να βρει παραγωγούς. Σήμερα και αύριο, η προστιθέμενη αξία του μεσάζοντα είναι η επιλογή που προσφέρει, η προέλευση και η ποιότητα, η εμπειρία αγοράς/κατανάλωσης.

 Η απευθείας διάθεση προϊόντων κινητοποιεί μια διαδικασία όπου όλη η αγορά πρέπει να επανατοποθετηθεί. Ο παραδοσιακός έμπορος πρέπει να ρίξει τις τιμές, και να δημιουργήσει κίνητρο για να κρατήσει ακόμα και τη σταθερή του πελατεία. Πολλοί θα αποδειχτούν περιττοί. Αυτό τρομάζει. Αλλά εναλλακτική δεν υπάρχει. Αν κοιτάξει κανείς τη πρόσφατη ιστορία, πολλοί μεσάζοντες και πολλές θέσεις εργασίας εξαφανίστηκαν για να κάνουν χώρο σε νέες.

 Άντε και θέλουμε - Μπορούμε; Στην Ελλάδα οι περισσότερες αντιδράσεις ξεκινούν με τις λέξεις: «Δε γίνονται αυτά τα πράγματα...» ή «Σιγά το πράγμα...» Αλλά η συνταγή της ηλεκτρονικής αγοράς δεν είναι κβαντική φυσική αλλά ούτε και τυφλοσούρτης. Οι νέες διαδικασίες θέλουν ήπιο κλίμα για να δοκιμαστούν, επιμονή και ψυχραιμία. Στην Ελλάδα όμως, μια ιδέα που θα ήταν garage-projectενός αμερικανού φοιτητή (το 1995) μπορεί να αποδειχθεί τοξική όταν απασχολεί τα δελτία ειδήσεων - ή όταν ασχοληθεί μαζί της το ΚΚΕ.

 Επιπλέον, ο Έλληνας θέλει άμεση ικανοποίηση: Μια ιδέα πρέπει να αποδώσει σε χρόνο dt, να κάνει απόσβεση «αύριο».... Αν έχει «λάντζα», αν έχει μια μακρά περίοδο δοκιμής και λάθους, είναι ικανή να την καταδικάσει στη συνείδηση των εμπλεκομένων. Και η εμπλοκή τους είναι πολύ ευαίσθητη παράμετρος στα διαδικτυακά project. Έχασες το momentumκαι τη προσοχή του κοινού; Έχασες το παιχνίδι.

 Το κίνητρο πίσω από την διανομή προϊόντων μέσω ίντερνετ είναι το ιδιωτικό συμφέρον: Να αγοράσεις φθηνότερα ως καταναλωτής, να πουλήσεις φθηνότερα ως παραγωγός. Ωστόσο χρειάζεται αυτοπειθαρχία για να χτιστεί μια εμπιστοσύνη και αυτά δεν είναι διαδομένα χαρακτηριστικά στην Ελληνική αγορά. Το προϊόν σου θα έχει σταθερή ποιότητα, ή μόλις αποκτήσεις αρκετούς πελάτες θα τους πουλάς και τις δεύτερες πατάτες του γείτονα στην ίδια τιμή; Η τιμολόγηση πάντα ήταν ένα αυθαίρετο σπορ...

 Ιδεοληψία, στρεψοδικία, υποκρισία δεν έχουν θέση σε μια διαδικασία αναζήτησης. Το μόνο που έχει σημασία είναι η δοκιμή το λάθος. Πολλές φορές. Πλατφόρμες για ηλεκτρονικές ανταλλαγές υπάρχουν. Οι συμπεριφορές των καταναλωτών και των παραγωγών χρειάζεται να προσαρμοστούν.

 http://www.lifo.gr/team/gnomes/29251

Ο Ηλίας Σιακαντάρης είναι δημοσιογράφος στην τηλεόραση του Σκάι και αρθρογραφεί συχνά στο περιοδικό Status.